top of page

Czy depresja jest „zaraźliwa”? Jak schematy rodzinne, środowisko i relacje kształtują ryzyko depresji?

Czy depresja jest „zaraźliwa”? Jak schematy rodzinne, środowisko i relacje kształtują ryzyko depresji?





Depresja, choć nie jest chorobą zakaźną w sensie biologicznym, może przenikać przez pokolenia i środowiska poprzez wzorce emocjonalne, schematy myślowe i relacyjne. Schematy rodzinne, wychowanie, środowisko społeczne i zawodowe mają ogromny wpływ na podatność jednostki na depresję. Trauma transgeneracyjna, nierozwiązane rany rodziców oraz wpływ przyjaciół czy środowiska pracy to kluczowe elementy, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaburzeń nastroju. W tym artykule analizuję, jak te czynniki współdziałają i jak można im przeciwdziałać?


Rana matki, rana ojca – emocjonalne dziedzictwo rodziców


Rana matki


Rana matki to emocjonalny ciężar, który matka może nieświadomie przekazywać swojemu dziecku. Może wynikać z jej własnych nierozwiązanych traum, takich jak przemoc, strata czy brak wsparcia w dzieciństwie. Objawia się:


  • Brakiem emocjonalnej dostępności, co prowadzi do rozwoju schematu porzucenia u dziecka.

  • Nadopiekuńczością, która ogranicza samodzielność dziecka, wzmacniając poczucie bezradności.


Rana ojca


Ojciec, jako często symbol siły i stabilności w rodzinie, również przekazuje swoje niewypowiedziane emocje i nierozwiązane problemy. Rana ojca może manifestować się:


  • Brakiem akceptacji dla emocji dziecka, co wzmacnia schemat „nigdy nie jestem wystarczający”.

  • Emocjonalną nieobecnością lub surowością, które wpływają na rozwój niskiej samooceny i poczucia odrzucenia.


Dzieci, które dorastają z tymi ranami, często odtwarzają je w swoich dorosłych relacjach i przekazują kolejnym pokoleniom.


Trauma transgeneracyjna – ciężar emocjonalny pokoleń


Trauma transgeneracyjna to zjawisko przenoszenia nierozwiązanych traum z jednego pokolenia na kolejne. Może dotyczyć doświadczeń wojny, przemocy, migracji czy ubóstwa, ale także emocjonalnych zaniedbań w rodzinie. Objawia się w:


  • Niewypowiedzianych lękach i nieuświadomionym napięciu, które wpływają na relacje i podejście do życia.

  • Przekazywaniu schematów, takich jak nadmierna kontrola, brak zaufania do ludzi czy nieustanne poczucie zagrożenia.


Zrozumienie traumy transgeneracyjnej i praca nad jej przepracowaniem w terapii systemowej lub schematów pozwala na przerwanie tego cyklu.


Wpływ środowiska społecznego na depresję


Przyjaciele i „zaraźliwość emocjonalna”


Przyjaciele mogą zarówno wspierać, jak i pogłębiać trudności emocjonalne. Bliskie relacje z osobami zmagającymi się z depresją mogą prowadzić do przejmowania ich wzorców myślenia i odczuwania. Zjawisko to, zwane społecznym zarażeniem emocjonalnym, jest szczególnie niebezpieczne, gdy brak jest równowagi w relacjach i wsparcia emocjonalnego.


Zawody narażone na depresję


Niektóre zawody, z powodu presji, wysokiego stresu i intensywnych interakcji z innymi ludźmi, wiążą się z większym ryzykiem depresji. Są to m.in.:


  • Lekarze i pielęgniarki, zmagający się z cierpieniem pacjentów.

  • Nauczyciele, poddawani presji odpowiedzialności za młodzież.

  • Pracownicy korporacyjni, gdzie dominują intensywne tempo pracy i rywalizacja.


Schematy rodzinne i ich wpływ na depresję


Schematy emocjonalne i myślowe przekazywane w rodzinach kształtują naszą podatność na depresję.


  • Schemat porzucenia: Ukształtowany przez brak emocjonalnej dostępności rodziców.

  • Schemat nadmiernych wymagań: Wynikający z presji, by spełniać oczekiwania rodziny.

  • Schemat braku poczucia własnej wartości: Często rozwijany w domach, gdzie brak było akceptacji lub wsparcia.


Praca nad tymi schematami w terapii pozwala na ich przeformułowanie i budowanie zdrowszych wzorców myślenia.


Jak przeciwdziałać przekazywaniu depresji?


Terapie wspierające zdrowie psychiczne


  1. Terapia schematów: Przepracowanie destrukcyjnych schematów wyniesionych z domu rodzinnego.

  2. Terapia systemowa: Analiza wzorców relacyjnych w rodzinie i ich wpływu na jednostkę.

  3. Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR): Budowanie zasobów i strategii radzenia sobie.

  4. Terapia wirtualnej rzeczywistości (VR): Oswajanie trudnych emocji w immersyjnym, kontrolowanym środowisku.


Budowanie zdrowych relacji


  • Wybieraj relacje, które wspierają Twoje zdrowie psychiczne.

  • Stawiaj granice i ustalaj reguły w relacjach, aby zapobiegać obciążeniu emocjonalnemu.


Nowe doświadczenia i samorozwój


  • Wprowadź nowe aktywności, takie jak podróże, warsztaty czy zmiana środowiska, aby wzbogacić swoje życie i przełamać rutynę.

  • Rozwijaj praktyki mindfulness, które pomagają w regulacji emocji i budowaniu samoświadomości.


Wnioski


Depresja nie jest „zaraźliwa” w sensie biologicznym, ale schematy rodzinne, trauma transgeneracyjna, wpływ środowiska i nierozwiązane rany emocjonalne rodziców mogą znacząco zwiększać ryzyko jej rozwoju. Świadomość tych mechanizmów i praca nad ich przepracowaniem w terapii pozwala na przerwanie tego cyklu i budowanie zdrowszego życia. Każdy z nas ma możliwość wprowadzenia zmian – poprzez pracę nad sobą, wybieranie zdrowych relacji i wzbogacanie codzienności o nowe doświadczenia. Dbanie o swoje zdrowie psychiczne to najważniejszy krok ku lepszej przyszłości.


Jeżeli Ty lub osoba Ci bliska potrzebuje wsparcia terapeutycznego, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,



Ewelina Naturia Pańczyk

Psychotraumatolog

Terapeuta Schematów

Terapeuta VR

Psychosomatyk


Zapraszam do obejrzenia moich wykładów w tematyce narcyzmu:


Narcyzm, czyli trauma ciągłego porzucenia


Świadomy Siebie Narcyz, czyli jak przepracować schematy narcystyczne


Narcystyczna relacja z ciałem



Zapraszam do lektury moich tekstów związanych z tematyką narcyzmu oraz partnerstwa:


Schemat zaopiekowana rodzicielskiego:



Rodzicielstwo partnerstwa:



Relacja narcystyczna: charakterystyka związku z osobą narcystyczną



Pętla narcystyczna - wmówienie strachu. Odejście z porzuceniem


Żałoba w trakcie trwania związku narcystycznego





Comments


UMAWIANIE WIZYT TERAPEUTYCZNYCH
I ZABIEGOWYCH
Tel: +48 660 519 565
naukaiswiadomosc@gmail.com
 
WSPÓŁPRACA I POMIESZCZENIA

Tel: +48 660 519 565
+48 690 028 011

naukaiswiadomosc@gmail.com

Dziękujemy za kontakt!

Centrum Zdrowia Psychicznego, Psychosomatyki

i Terapii Wirtualnych

INSTYTUT ŚWIADOMOŚCI

ul. Wileńska 13/41

03-409 WARSZAWA

​​​

  • Black Facebook Icon
  • Black Instagram Icon

Copyrights by Instytut Świadomości 2024-2025

bottom of page