Długoterminowe skutki traumy zamachu w miejscu pracy dla personelu medycznego
- Ewelina Zych-Myłek
- 30 kwi
- 3 minut(y) czytania
Długoterminowe skutki traumy zamachu w miejscu pracy dla personelu medycznego
Psychotraumatologiczna perspektywa zdrowia psychicznego zespołów po doświadczeniu skrajnego zagrożenia
Zamach w miejscu pracy – szczególnie w placówce ochrony zdrowia – to nie tylko dramatyczne wydarzenie jednostkowe. To zdarzenie o charakterze traumatycznym, które głęboko narusza strukturę psychologiczną zespołu, poczucie bezpieczeństwa, tożsamość zawodową i zaufanie do przestrzeni pracy.
W odróżnieniu od innych kryzysów (np. zgonu pacjenta, konfliktu interpersonalnego czy błędu medycznego), zamach ma charakter nagły, brutalny i wymykający się kontroli. Jest atakiem nie tylko fizycznym, ale również symbolicznym – na ideę leczenia, służby, opieki i wspólnoty zawodowej.
Trauma, PTSD i ukryte konsekwencje przeżytego zamachu
Po doświadczeniu nagłego, zagrażającego życiu zdarzenia (jak zamach czy brutalny atak), układ nerwowy uruchamia reakcje obronne: mobilizację, zamrożenie, odcięcie. Dla wielu osób te mechanizmy pozostają aktywne długo po zakończeniu realnego zagrożenia – co prowadzi do rozwoju zespołu stresu pourazowego (PTSD).
PTSD to nie tylko wspomnienia, ale trwała zmiana funkcjonowania mózgu i układu odpornościowego. Objawy mogą być mylone z „przemęczeniem”, „wypaleniem” lub „stresem zawodowym”, co sprawia, że personel medyczny często pozostaje bez realnej pomocy.
Typowe symptomy PTSD:
nieustające napięcie, czujność i trudności ze snem,
napady lęku lub paniki bez wyraźnego powodu,
trudność w skupieniu uwagi i pracy zespołowej,
wycofanie z relacji zawodowych i prywatnych,
nagłe reakcje emocjonalne (złość, płacz, apatia),
poczucie oderwania od rzeczywistości lub „od siebie”.
Ważne: objawy PTSD mogą ujawnić się z opóźnieniem – nawet wiele tygodni po wydarzeniu – i dotyczyć również świadków czy współpracowników, którzy nie byli bezpośrednimi ofiarami ataku.
Najczęstsze długoterminowe skutki psychiczne i zawodowe:
🔹 Nawracające obrazy (flashbacki) i intruzywne wspomnienia
🔹 Unikanie miejsc, ludzi, sytuacji związanych z wydarzeniem
🔹 Nadmierna czujność (hiperwzbudzenie) – trudność z relaksem i snem
🔹 Lęk przed powrotem do pracy i miejscem zamachu
🔹 Wypalenie wtórne (Secondary Traumatic Stress) – emocjonalne wyczerpanie wśród tych, którzy wspierają innych
🔹 Poczucie winy ocalałego – „dlaczego nie mnie to spotkało?”
🔹 Zamrożenie zawodowe – utrata zaangażowania, odcięcie emocjonalne
🔹 Depersonalizacja pacjenta – chłód emocjonalny jako forma ochrony
🔹 Utrata sensu zawodu – rozpad tożsamości zawodowej i chęć odejścia z pracy
Bagatelizowana trauma – pogłębione cierpienie
Jednym z największych błędów organizacyjnych po traumie zamachu jest milczenie lub szybki powrót do „normalności”. W systemach, w których nie ma kultury rozmawiania o emocjach, pracownicy zaczynają ukrywać swoje objawy – co prowadzi do pogłębienia kryzysu psychicznego, eskalacji objawów PTSD lub nagłego załamania psychicznego wiele miesięcy po wydarzeniu.
Potrzebujemy nowego standardu ochrony psychicznej
Jako środowisko medyczne i terapeutyczne potrzebujemy przyjąć, że:
trauma zamachu nie kończy się, gdy sprawca zostanie zatrzymany,
nawet osoby silne psychicznie potrzebują wsparcia,
zespół potrzebuje nie tylko organizacji pracy, ale także psychicznego prowadzenia przez proces żałoby, odbudowy i integracji doświadczenia,
mówienie o lęku, złości czy bezradności po zamachu to oznaka odwagi, a nie słabości.
Jeśli potrzebujesz wsparcia
Jeśli doświadczyłaś/eś takiej sytuacji jako członek zespołu, świadek, bliski ofiary – nie musisz tego dźwigać sam/a. Warto, byś porozmawiał z psychotraumatologiem, który pomoże Ci zrozumieć reakcje ciała i umysłu, rozpoznać objawy traumy i zaproponować konkretne sposoby pomocy.
📩 Jeśli potrzebujesz kontaktu, konsultacji lub współpracy w zakresie wsparcia indywidualnego lub zespołu – napisz.
🛡️ Ewelina Naturia Pańczyk Psychotraumatolog, Mediator, Specjalista Resocjalizacji, Terapeuta VR, Prezes Fundacji Instytut Świadomości
#trauma #PTSD #psychotraumatologia #bezpieczeństwopersonelu #ochronazdrowia #zdrowiepsychiczne #personelmedyczny #interwencjakryzysowa #wsparciewtraumie #traumawmiejscupracy #zdrowiewpracy #bezpiecznasłużba #systemochronyzdrowia #psychologiamedyczna #resilience #pracownicyochronyzdrowia #pomocpsychologiczna #kryzyswmiejscupracy #traumazawodowa #traumawszpitalu #profilaktykaPTSD #bezpiecznyszpital #traumazbiorowa #debriefing #wsparciedlapracowników #psychoedukacja #odbudowazaufania #zdrowiepubliczne #terapiaurazowa #poczuciebezpieczeństwa
Comments