Narcyzm jest złożonym zjawiskiem psychologicznym, które może przyjmować różnorodne formy. Tradycyjnie narcyzm kojarzy się z cechami takimi jak nadmierna potrzeba podziwu, brak empatii i poczucie wyższości. Jednak, głębsze zrozumienie narcyzmu pokazuje, że może on również obejmować aspekty bardziej subtelne i skryte. Narcyz może być postrzegany jako bezimienny, bezprzestrzenny i bezkształtny – co odnosi się do jego nieuchwytnej i zmiennej natury.
Bezimienny: Tożsamość Narcystyczna
Narcyz jako "bezimienny" wskazuje na brak autentycznej tożsamości. Osoby narcystyczne często budują swoją tożsamość w oparciu o zewnętrzne uznanie i podziw. Ich poczucie własnej wartości zależy od tego, jak są postrzegane przez innych. Bez tego podziwu, ich tożsamość staje się krucha i niestabilna. Narcyz świeci światłem odbitym – oznacza to, że jego poczucie wartości i tożsamość zależą od uznania i podziwu innych osób, zamiast wewnętrznej pewności siebie i samorealizacji. Bez zewnętrznego potwierdzenia, narcyz traci swoje poczucie znaczenia i wartości.
Zachowania Bezimiennego Narcyza:
Kameleon społeczny: Narcyz dostosowuje swoje zachowanie i postawy do oczekiwań otoczenia, zmieniając swoje „imiona” w zależności od sytuacji.
Brak autentyczności: Unika głębszych relacji i intymności (autentycznej bliskości), ponieważ nie chce ujawniać swojej prawdziwej, niepewnej tożsamości.
Poszukiwanie statusu: Angażuje się w działania, które przynoszą zewnętrzne uznanie i prestiż, jak kariera, media społecznościowe czy prestiżowe znajomości.
Świecenie światłem odbitym: Uzależnia swoje poczucie wartości od uznania innych, co sprawia, że jest kruchy i niestabilny bez zewnętrznego potwierdzenia.
Bezprzestrzenny: Przestrzeń Psychologiczna Narcyza
Narcyz jako "bezprzestrzenny" odnosi się do jego relacji z innymi i własnej przestrzeni psychologicznej. Osoby narcystyczne mają trudności z utrzymywaniem zdrowych granic, zarówno wobec siebie, jak i innych. Narcyz "bywa", a nie "jest", co sprawia, że jego egzystencja i wszystko, co buduje, jest niestabilne. Relacje, rodziny, związki - wszystko to cechuje się brakiem stabilności, ponieważ Narcyz nie potrafi stworzyć trwałych podstaw. Tak naprawdę Narcyz nie potrafi znaleźć swojego miejsca w życiu, domu czy fundamentu bezpieczeństwa. Nigdy nie może zaznać spokoju, ponieważ nie czuje swojej własnej przestrzeni – wewnętrznie jest pusty, jak wydmuszka. Ta wewnętrzna pustka uniemożliwia mu osiągnięcie prawdziwego spokoju i zadowolenia, co sprawia, że jego życie jest pełne nieustannego poszukiwania i niezadowolenia - wbrew pozorom.
Zachowania Bezprzestrzennego Narcyza:
Zacieranie granic: Narcyz często przekracza granice innych osób, nie uznając ich autonomii i odrębności.
Skrajna zależność: Może przejawiać skrajną zależność emocjonalną od innych lub całkowite unikanie bliskości z obawy przed odrzuceniem.
Manipulacja i kontrola: Używa manipulacji, aby kontrolować swoje otoczenie i utrzymywać swoją pozycję w centrum uwagi.
Niestabilność relacji: Wszystko, co narcyz buduje, jest niestabilne – relacje, rodziny, związki. Te relacje są często krótkotrwałe i burzliwe, ponieważ brak jest w nich prawdziwej stabilności i bezpieczeństwa.
Poczucie pustki: Brak zdolności do znalezienia swojego miejsca i przestrzeni w życiu prowadzi do ciągłego poczucia niepokoju i niezadowolenia. Wewnętrzna pustka sprawia, że narcyz nigdy nie zaznaje prawdziwego spokoju.
Bezkształtny: Adaptacyjna Natura Narcyza
Narcyz jako "bezkształtny" symbolizuje jego zdolność do adaptacji i zmieniania się w zależności od sytuacji, by zyskać uznanie i podziw. Jest mistrzem w przybieraniu różnych form, które najlepiej pasują do jego bieżących potrzeb i oczekiwań otoczenia. Narcyz nie ma granic – "przepływa przez palce". Relacja z Narcyzem jest ekstremalna; gdy sięga się dna, można odkryć, że narcyz zawsze znajdzie sposób, by pójść jeszcze dalej, pogłębiając swoje manipulacyjne działania.
Zachowania Bezkształtnego Narcyza:
Zmieniające się maski: W zależności od sytuacji narcyz może przyjmować różne role – od ofiary po bohatera, od skromnego po aroganckiego.
Powierzchowność relacji: Relacje Narcyza są często płytkie i oparte na wzajemnych korzyściach, co ułatwia mu szybkie zmiany w zachowaniu i postawach.
Elastyczność w manipulacji: Potrafi dostosować swoje techniki manipulacji do różnych osób i sytuacji, zmieniając swoje zachowanie, by osiągnąć swoje cele.
Brak granic: Narcyz "przepływa przez palce", nie respektując granic innych. Relacje z nim są ekstremalne i destabilizujące. Nawet gdy sięga się dna w relacji, narcyz znajdzie sposób, by pójść jeszcze głębiej, eskalując swoje destrukcyjne zachowania.
Wnioski
Narcyz jako bezimienny, bezprzestrzenny i bezkształtny to trafne metafory, które pomagają zrozumieć głęboką i skomplikowaną naturę narcystycznej osobowości. Brak autentycznej tożsamości, trudności z utrzymaniem zdrowych granic oraz zdolność do adaptacji i zmiany zachowania w zależności od sytuacji to cechy, które charakteryzują narcyzm.
Zrozumienie tych cech jest kluczowe w procesie terapeutycznym. Prowadzona przeze mnie Terapia Traumy i Terapia schematów mogą być niezwykle pomocne w terapii narcyzmu. Terapia Traumy pozwala przetworzyć bolesne doświadczenia z przeszłości, a Terapia Schematów skupia się na identyfikacji i zmianie trwałych wzorców myślenia i zachowania. Dzięki temu osoby z narcyzmem mogą budować bardziej stabilne i realistyczne poczucie własnej wartości oraz zdrowe, satysfakcjonujące relacje z innymi.
Jeżeli obserwujesz u siebie cechy narcystyczne i chcesz nad nimi pracować lub jesteś ofiarą narcyzmu i potrzebujesz wsparcia w związku narcystycznym, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,
Ewelina Naturia Pańczyk
Psychotraumatolog
Terapeuta Schematów
Terapeuta VR
Naturoterapeuta
Zapraszam do lektury moich tekstów związanych z tematyką narcyzmu:
Narcyzm - czym jest?
Narcyzm - zaburzenie osobowości czy cecha charakteru?
Pętla narcystyczna - wmówienie strachu. Odejście z porzuceniem
Żałoba w trakcie trwania związku narcystycznego
#programytraumy #pętle #pętletraumy #pętleumysłu #ewelinanaturiapanczyk #instytutswiadomosci #narcyz #narcyzm #empata #zaburzenienarcystyczne #toksyk #toksycznarelacja #trauma #terapiatraumy #zdrowiepsychiczne #psychologia #psychotraumatolog #rozwojswiadomosci #narcyzm #zaburzenienarcystyczne
コメント