top of page
Szukaj
    • 6 wrz

Osobowość Zależna i Borderline: synteza podobieństw, różnic i wzorców funkcjonowania

Osobowość Zależna i Borderline: synteza podobieństw, różnic i wzorców funkcjonowania


Zaburzenia osobowości to złożone stany psychiczne, które wpływają na różne aspekty funkcjonowania jednostki, w tym na relacje interpersonalne, sposób myślenia, odczuwania i zachowania. Wśród nich osobowość zależna (DDP) oraz osobowość borderline (BPD) są dwoma wyjątkowo skomplikowanymi zaburzeniami. Ten artykuł przedstawia analizę podobieństw i różnic między nimi, a także ich wpływ na funkcjonowanie w różnych rolach życiowych – jako osoba, partner, rodzic i pracownik. Ponadto uwzględniono kwestie samodzielności, samotności, toksycznych schematów, stylów przywiązania i zjawiska trauma bonding.





Podobieństwa i Różnice Między Osobowością Zależną a Borderline


Osobowość Zależna (DDP)


Osobowość zależna charakteryzuje się silną potrzebą wsparcia i opieki ze strony innych, co prowadzi do uległości, podporządkowania i lęku przed samodzielnością. Osoby z DDP mają trudności z podejmowaniem decyzji, stale szukają aprobaty i potwierdzenia u innych, a także boją się odrzucenia i samotności. W relacjach interpersonalnych wykazują tendencję do nadmiernego przylegania do partnera, często kosztem własnych potrzeb.


Osobowość Borderline (BPD)


Z kolei osobowość borderline to zaburzenie, które cechuje się niestabilnością emocjonalną, impulsywnością, problemami z tożsamością oraz intensywnymi, lecz niestabilnymi relacjami interpersonalnymi. Osoby z BPD doświadczają silnych wahań nastroju, lęku przed porzuceniem oraz chronicznego poczucia pustki. Relacje są często burzliwe, pełne konfliktów i wahają się między idealizacją a dewaluacją.


Aspekt samodzielności i samotności


Samodzielność


Osoby z osobowością zależną mają trudności z funkcjonowaniem samodzielnym, unikanie odpowiedzialności i poszukiwanie wsparcia to ich typowe zachowania. Lęk przed samodzielnością sprawia, że stale szukają opieki i potwierdzenia u innych.


Natomiast osoby z osobowością borderline, mimo że pragną samodzielności, mają trudności z utrzymaniem jej ze względu na niestabilność emocjonalną i lęk przed odrzuceniem. Ich decyzje bywają impulsywne, co utrudnia konsekwentne działanie.


Samotność


Samotność to jeden z największych lęków osób z DDP. Obawiają się one opuszczenia, dlatego starają się unikać samotności za wszelką cenę, często tkwiąc w toksycznych relacjach.

Dla osób z BPD samotność również jest przerażająca i prowadzi do poczucia pustki. Ich reakcje na odrzucenie są jednak bardziej intensywne i impulsywne, co skutkuje burzliwymi relacjami i desperackimi próbami utrzymania bliskości.


Toksyczne schematy i funkcjonowanie w różnych rolach


Toksyczne schematy


Osobowość Zależna (DDP)


  • Bezradność i niekompetencja: Osoby z DDP mają przekonanie, że nie poradzą sobie bez pomocy innych, co prowadzi do unikania samodzielnych decyzji.

  • Podporządkowanie: Przekonanie o konieczności podporządkowania się innym, aby uniknąć konfliktów i odrzucenia.

  • Lęk przed opuszczeniem: Stały strach przed porzuceniem, co prowadzi do nadmiernej zależności od innych.

  • Niskie poczucie własnej wartości: Przekonanie, że nie zasługują na miłość i akceptację, co sprawia, że szukają potwierdzenia własnej wartości u innych.


Osobowość Borderline (BPD)


  • Niestabilność tożsamości: Brak stabilnego poczucia siebie, co prowadzi do częstych zmian w życiowych planach i wartościach.

  • Dysregulacja emocjonalna: Trudności w kontrolowaniu emocji, co skutkuje intensywnymi i nieproporcjonalnymi reakcjami.

  • Czarnobiała percepcja: Skrajne postrzeganie innych i siebie, co prowadzi do częstej idealizacji i dewaluacji w relacjach.

  • Lęk przed porzuceniem: Intensywny strach przed opuszczeniem, który wywołuje dramatyczne próby utrzymania relacji.

  • Samodestrukcyjne zachowania: Impulsywne działania, które często są szkodliwe dla osoby z BPD, jako forma radzenia sobie z emocjami.


Funkcjonowanie jako osoba, partner, rodzic i pracownik


Jako osoba


  • DDP: Osoby z DDP często postrzegają siebie jako niekompetentne, co skutkuje niskim poczuciem własnej wartości i potrzebą stałego wsparcia. Trudność w podejmowaniu samodzielnych decyzji oraz lęk przed samotnością sprawiają, że stale szukają opieki u innych.

  • BPD: Osoby z BPD doświadczają silnych wahań nastroju i mają niestabilne poczucie własnej wartości. Są podatne na impulsywne zachowania i często zmagają się z chronicznym poczuciem pustki.


Jako Partner


  • DDP: Jako partnerzy, osoby z DDP mogą być nadmiernie zależne od drugiej osoby, podporządkowując się jej potrzebom i opiniom, aby uniknąć odrzucenia. Mogą tolerować toksyczne relacje, aby uniknąć samotności.

  • BPD: Partnerzy z BPD często tworzą burzliwe i niestabilne relacje. Lęk przed odrzuceniem może prowadzić do dramatycznych prób utrzymania bliskości, co często kończy się konfliktami i cyklami idealizacji oraz dewaluacji partnera.


Jako rodzic


  • DDP: Rodzice z DDP mogą mieć trudności z podejmowaniem decyzji dotyczących wychowania dzieci, polegając na innych osobach, takich jak partnerzy czy członkowie rodziny. Ich lęk przed odrzuceniem może również prowadzić do trudności w ustanawianiu granic.

  • BPD: Rodzice z BPD mogą doświadczać niestabilności w relacjach z dziećmi, co może prowadzić do niekonsekwencji w wychowaniu. Ich emocjonalna niestabilność może wpływać na atmosferę w domu, a lęk przed odrzuceniem może powodować problemy w ustanawianiu zdrowych granic.


Jako pracownik


  • DDP: W pracy osoby z DDP mogą unikać odpowiedzialności i samodzielnych decyzji, często szukając wsparcia i potwierdzenia od współpracowników lub przełożonych. Ich lęk przed porażką i odrzuceniem może prowadzić do unikania wyzwań i stagnacji zawodowej.

  • BPD: Pracownicy z BPD mogą mieć trudności z utrzymaniem stabilnych relacji w pracy, z powodu ich emocjonalnej niestabilności i impulsywnych reakcji. Zmienność nastrojów i trudności z regulacją emocji mogą wpływać na ich zdolność do wykonywania obowiązków zawodowych.


Style przywiązania i Trauma Bonding


Style Przywiązania


Style przywiązania są kluczowe dla zrozumienia wzorców relacji interpersonalnych w DDP i BPD.


  • W DDP często dominuje styl lękowo-ambiwalentny, gdzie osoba pragnie bliskości, ale jednocześnie boi się odrzucenia. To prowadzi do nadmiernej zależności i podporządkowania się w relacjach.

  • W BPD obserwuje się dezorganizowany styl przywiązania, gdzie relacje są niestabilne i pełne sprzeczności. Osoby z BPD pragną bliskości, ale ich lęk przed porzuceniem prowadzi do nieprzewidywalnych i burzliwych zachowań.


Trauma Bonding


Trauma bonding odnosi się do silnej, choć destrukcyjnej więzi, która rozwija się między ofiarą a sprawcą nadużycia.


  • W DDP trauma bonding może przejawiać się w trwaniu w toksycznych relacjach, w których osoba zależna jest od swojego oprawcy, ponieważ boi się samotności i odrzucenia.

  • W BPD trauma bonding często prowadzi do intensywnego przywiązania do osoby, która ją krzywdzi, co dodatkowo komplikuje i tak już niestabilne relacje. Takie osoby mogą wracać do destrukcyjnych związków z powodu lęku przed porzuceniem, co nasila ich emocjonalne cierpienie.


Osobowość zależna i borderline to dwa różne, ale w pewnych aspektach podobne zaburzenia osobowości. Oba wiążą się z trudnościami w samodzielności, lękiem przed samotnością oraz obecnością toksycznych schematów, które negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie. Osoby z tymi zaburzeniami mają skłonność do tworzenia niestabilnych i często destrukcyjnych relacji, zarówno osobistych, jak i zawodowych. Zrozumienie wzorców funkcjonowania oraz stylów przywiązania w tych zaburzeniach jest kluczowe dla skutecznego wsparcia terapeutycznego i budowania zdrowszych relacji.


Jeżeli Ty lub osoba Ci bliska potrzebuje wsparcia terapeutycznego, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,



Ewelina Naturia Pańczyk

Psychotraumatolog

Terapeuta Schematów

Terapeuta VR

Psychosomatyk


Zapraszam do lektury moich tekstów związanych z tematyką narcyzmu oraz partnerstwa:


Narcystyczna Relacja z Ciałem - koncepcja NRC



Partnerska Relacja z Ciałem - koncepcja PRC



Schemat zaopiekowana rodzicielskiego:



Rodzicielstwo partnerstwa:



Relacja narcystyczna: charakterystyka związku z osobą narcystyczną


Narcyzm - czym jest?


Narcyzm - zaburzenie osobowości czy cecha charakteru?


Pętla narcystyczna - wmówienie strachu. Odejście z porzuceniem


Żałoba w trakcie trwania związku narcystycznego





Comentários

bottom of page