Zaburzenia psychopatologiczne to szeroka kategoria zaburzeń psychicznych, które obejmują różnorodne problemy emocjonalne, behawioralne i poznawcze. Są one klasyfikowane w ramach DSM-5-TR i ICD-11, które oferują strukturalne ramy diagnozowania i rozumienia tych schorzeń.
1. Zaburzenia nastroju
Zaburzenia nastroju, takie jak duża depresja, dystymia oraz choroba afektywna dwubiegunowa, charakteryzują się znacznymi odchyleniami w nastroju, które mogą wahać się od ekstremalnego smutku do stanów maniakalnych. Zaburzenia te wpływają na zdolność do funkcjonowania w codziennym życiu, wywołując objawy, takie jak zaburzenia snu, apatia, lęk, oraz myśli samobójcze.
2. Zaburzenia lękowe
Zaburzenia lękowe obejmują szereg schorzeń, w tym zespół lęku uogólnionego, zaburzenie lękowe z napadami paniki, agorafobię oraz specyficzne fobie. Te zaburzenia są charakteryzowane przez chroniczny lęk, niepokój, a także unikanie sytuacji, które mogą wywołać te uczucia. Zaburzenia te prowadzą do znacznego pogorszenia jakości życia i funkcjonowania społecznego.
3. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne i pokrewne
Zaburzenia z tej grupy, takie jak nerwica natręctw ( OCD), trichotillomania i zaburzenie zbieractwa, charakteryzują się natrętnymi myślami oraz przymusem wykonywania określonych rytuałów lub czynności, które mają na celu redukcję lęku. Te kompulsje i obsesje często zakłócają normalne funkcjonowanie i mogą prowadzić do znacznych trudności w życiu codziennym.
4. Zaburzenia psychotyczne
Schizofrenia i zaburzenia pokrewne, takie jak zaburzenie schizoafektywne, są charakteryzowane przez zaburzenia w postrzeganiu rzeczywistości, w tym halucynacje, urojenia i dezorganizację myśli. Zaburzenia te mają głęboki wpływ na zdolność jednostki do funkcjonowania społecznego i zawodowego, często wymagając intensywnego leczenia.
5. Zaburzenia osobowości
Zaburzenia osobowości są trwałymi, sztywnymi wzorcami myślenia i zachowania, które prowadzą do trudności w relacjach międzyludzkich i funkcjonowaniu społecznym. Klasyfikowane są na trzy klastry:
Klaster A: Zaburzenia dziwaczne lub ekscentryczne (np. osobowość paranoidalna, schizoidalna, schizotypowa).
Klaster B: Zaburzenia dramatyczne, emocjonalne lub niestabilne (np. osobowość antyspołeczna, borderline, histrioniczna, narcystyczna).
Klaster C: Zaburzenia lękowe lub unikające (np. osobowość unikająca, zależna, obsesyjno-kompulsyjna).
6. Zaburzenia związane ze stresem i traumą
Zaburzenia takie jak PTSD i zaburzenie adaptacyjne rozwijają się w odpowiedzi na traumatyczne wydarzenia. Objawy obejmują intruzywne wspomnienia, koszmary, unikanie bodźców związanych z traumą oraz nadmierną czujność. Te zaburzenia mogą prowadzić do poważnych problemów z przystosowaniem się do życia codziennego.
7. Zaburzenia neurorozwojowe
Zaburzenia neurorozwojowe, w tym zaburzenia ze spektrum autyzmu oraz ADHD, pojawiają się wcześnie w rozwoju i wpływają na funkcjonowanie poznawcze, społeczne i behawioralne. Zaburzenia te mają różny zakres nasilenia i mogą wymagać zindywidualizowanego podejścia terapeutycznego.
8. Zaburzenia jedzenia i odżywiania
Zaburzenia takie jak anoreksja, bulimia i zaburzenie z napadami objadania się są związane z niezdrowymi wzorcami odżywiania, które prowadzą do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Charakteryzują się zaburzonym obrazem własnego ciała, lękiem przed przytyciem oraz kompulsywnymi zachowaniami związanymi z jedzeniem.
9. Zaburzenia somatyczne
Zaburzenia somatyczne obejmują stany, w których objawy fizyczne nie mają w pełni wyjaśnionego podłoża medycznego, a ich intensywność jest niewspółmierna do rzeczywistych problemów zdrowotnych. Przykładem jest zaburzenie somatyzacyjne oraz zaburzenie konwersyjne, które mogą być związane z podłożem psychologicznym.
10. Zaburzenia snu
Zaburzenia snu, takie jak bezsenność i zaburzenia rytmu okołodobowego, wpływają na jakość i ilość snu, co prowadzi do znaczących problemów z funkcjonowaniem w ciągu dnia. Zaburzenia te mogą być związane z innymi zaburzeniami psychicznymi, a ich leczenie często wymaga wieloaspektowego podejścia.
11. Zaburzenia uzależnień i związane z używaniem substancji
Zaburzenia związane z używaniem substancji oraz uzależnienia, w tym patologiczny hazard, charakteryzują się kompulsywnym zachowaniem, które prowadzi do znacznych problemów zdrowotnych, społecznych i finansowych. Leczenie tych zaburzeń często wymaga kompleksowego podejścia obejmującego terapię psychologiczną i medyczną.
Zaburzenia psychopatologiczne stanowią zróżnicowaną grupę schorzeń, które wpływają na różne aspekty życia jednostek. Każda kategoria zaburzeń charakteryzuje się unikalnym zestawem objawów i wymaga zindywidualizowanego podejścia diagnostycznego oraz terapeutycznego. Klasyfikacje DSM-5-TR i ICD-11 oferują narzędzia do systematyzacji wiedzy na temat tych zaburzeń, co umożliwia skuteczniejsze leczenie i wsparcie osób nimi dotkniętych.
Jeżeli Ty lub osoba Ci bliska potrzebuje wsparcia terapeutycznego, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,
Ewelina Naturia Pańczyk
Psychotraumatolog
Terapeuta Schematów
Terapeuta VR
Psychosomatyk
Zapraszam do obejrzenia wykładów oraz lektury moich tekstów związanych z tematyką narcyzmu:
Narcyzm, czyli trauma ciągłego porzucenia
Narcystyczna Relacja z Ciałem, czyli czy jesteś Narcyzem dla swojego ciała?
Wizualizacja Nadaj Swojemu Ciału Imię
Relacja narcystyczna: charakterystyka związku z osobą narcystyczną
Narcyzm - czym jest?
Narcyzm - zaburzenie osobowości czy cecha charakteru?
Pętla narcystyczna - wmówienie strachu. Odejście z porzuceniem
Żałoba w trakcie trwania związku narcystycznego
#programytraumy #pętle #pętletraumy #pętleumysłu #ewelinanaturiapanczyk #instytutswiadomosci #narcyz #narcyzm #empata #zaburzenienarcystyczne #toksyk #toksycznarelacja #trauma #terapiatraumy #zdrowiepsychiczne #psychologia #psychotraumatolog #rozwojswiadomosci #narcyzm #zaburzenienarcystyczne #czynnikd #egoizm #sadyzm #makiawelyzm #psychopatia #socjopatia
Comments