top of page
Szukaj
22 lis 2024

Zespół Aspergera a ADHD: podobieństwa, różnice i współwystępowanie

Zespół Aspergera a ADHD: podobieństwa, różnice i współwystępowanie





Zespół Aspergera i ADHD to dwa różne zaburzenia neurorozwojowe, które często są mylone ze względu na podobne objawy zachowania, zwłaszcza u dzieci. Mimo że każde z tych zaburzeń ma swoje specyficzne cechy diagnostyczne, niejednokrotnie dochodzi do błędnego przypisywania jednego zaburzenia zamiast drugiego lub uznawania pewnych objawów za wynik nieodpowiedniego wychowania. Zrozumienie podobieństw, różnic i możliwego współwystępowania zespołu Aspergera (ZA) i ADHD jest kluczowe dla właściwej diagnozy i skutecznej interwencji terapeutycznej.


Zespół Aspergera i ADHD – podstawowe różnice


ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, jest jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń neurorozwojowych dzieciństwa. Jego cechy to:


  • Deficyt uwagi – trudności z koncentracją, częste rozpraszanie się i niemożność skupienia na jednej czynności przez dłuższy czas.

  • Nadmierna aktywność – skłonność do bycia w ruchu, trudności z wyciszeniem i odpoczynkiem, co często objawia się jako niepokój ruchowy.

  • Impulsywność – szybkie, nieprzemyślane decyzje, przerywanie wypowiedzi innych osób, problemy z czekaniem na swoją kolej.


Dzieci i dorośli z ADHD znają zasady społeczne i rozumieją, jak powinno wyglądać odpowiednie zachowanie, ale z powodu impulsywności i deficytu uwagi często mają trudności z ich przestrzeganiem. W praktyce oznacza to, że pomimo świadomości norm społecznych, ich zachowanie może odbiegać od oczekiwań otoczenia.


Zespół Aspergera, który jest częścią spektrum autyzmu, wyróżnia się specyficznymi trudnościami społecznymi oraz powtarzalnymi zachowaniami i zainteresowaniami. Cechy charakterystyczne to:


  • Brak intuicyjnego rozumienia norm społecznych – osoby z ZA mogą mieć trudności z odczytywaniem sygnałów społecznych i dostosowywaniem swojego zachowania do sytuacji. Przejawia się to np. poprzez dosłowne interpretowanie słów, brak wyczucia przestrzeni osobistej, czy trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji.

  • Specyficzne zainteresowania – skoncentrowanie na jednej dziedzinie, intensywne zainteresowania w wąskim obszarze, co może przekładać się na monotematyczność w rozmowach i działaniach.

  • Ograniczone, powtarzalne zachowania – dążenie do utrzymywania stałych schematów, co pozwala osobom z ZA czuć się bezpieczniej w przewidywalnym otoczeniu.


Osoby z zespołem Aspergera nie rozumieją norm społecznych tak intuicyjnie jak osoby neurotypowe czy osoby z ADHD. Trudności społeczne wynikają z ograniczonej świadomości norm, a nie z impulsu do ich łamania, co różni je od osób z ADHD, które potrafią stosować normy, ale często tego nie robią z powodu swojej impulsywności.


Podobieństwa i możliwość błędnej diagnozy


Niektóre zachowania dzieci z zespołem Aspergera są błędnie interpretowane jako wynik ADHD lub odwrotnie, ponieważ obydwa zaburzenia mogą charakteryzować się problemami z koncentracją, trudnościami w funkcjonowaniu społecznym oraz nadmierną aktywnością. W przypadku osób z zespołem Aspergera przejawia się to specyficzną reakcją na bodźce, np. nadwrażliwością sensoryczną lub przeciwnie – obniżoną wrażliwością na pewne bodźce, co może wyglądać jak impulsywność lub brak koncentracji.


Przykłady podobieństw objawowych:


  • Problemy z koncentracją i impulsywność – zarówno osoby z ADHD, jak i z ZA mogą mieć trudności z koncentracją. W ADHD jest to wynik deficytu uwagi, natomiast w ZA – często reakcja na bodźce zewnętrzne i niewłaściwa interpretacja sytuacji.

  • Problemy w sferze społecznej – dzieci z ADHD często mogą przeszkadzać innym, co wynika z impulsywności i przerwania wypowiedzi, podczas gdy dzieci z ZA mogą sprawiać wrażenie wycofanych społecznie, nieodpowiednio reagując na sygnały społeczne.

  • Nadmierna aktywność – w ADHD wynika z trudności z utrzymaniem spokoju, natomiast w ZA może być odpowiedzią na bodźce sensoryczne lub reakcją na stres w sytuacjach społecznych.


Warto jednak pamiętać, że osoby z ADHD potrafią stosować zasady społeczne i są świadome norm, lecz ich impulsywność i rozproszenie mogą utrudniać im ich przestrzeganie. Natomiast osoby z zespołem Aspergera często po prostu nie rozumieją tych norm w sposób intuicyjny i mają trudności z ich stosowaniem, nawet jeśli są ich świadome.


Współwystępowanie ADHD i Zespołu Aspergera


Zarówno ADHD, jak i zespół Aspergera są zaburzeniami neurorozwojowymi, co oznacza, że mogą współwystępować i wzajemnie wpływać na nasilenie objawów. W przypadku współwystępowania objawów ASD i ADHD obserwuje się przede wszystkim trudności w funkcjonowaniu społecznym oraz w zakresie funkcji wykonawczych, takich jak planowanie, podejmowanie decyzji, czy utrzymywanie porządku w myśleniu i działaniu.


Badania neurofizjologiczne, neuropsychologiczne oraz genetyczne wskazują na pewne wspólne cechy, które mogą wpływać na współwystępowanie obu zaburzeń. Przykładowo, oba zaburzenia charakteryzują się:


  • Trudnościami w zakresie funkcji wykonawczych, takich jak organizacja i kontrola działań, co ma istotne znaczenie zarówno w ADHD, jak i w zespole Aspergera.

  • Podobnymi nieprawidłowościami w niektórych strukturach mózgu, takich jak płaty czołowe, które są odpowiedzialne za planowanie i kontrolę emocji.


Warto zauważyć, że objawy ADHD i zespołu Aspergera mogą wzajemnie się wzmacniać, szczególnie w sferze społecznej, co może prowadzić do większych trudności adaptacyjnych. Przykładem jest sytuacja, w której dziecko z zespołem Aspergera przejawia również objawy ADHD, co prowadzi do dodatkowych wyzwań związanych z impulsywnością i trudnościami w przystosowaniu społecznym. W takich przypadkach kluczowe jest uwzględnienie obu zaburzeń w planie terapeutycznym.


Diagnostyka i współpraca specjalistów


Ze względu na częściowe nakładanie się objawów, prawidłowa diagnoza wymaga ścisłej współpracy między specjalistami, w tym psychologami, psychiatrami oraz neuropsychologami. W przypadku współwystępowania ADHD i zespołu Aspergera należy uwzględnić obydwa zaburzenia w diagnostyce, co pozwala na opracowanie odpowiednich strategii terapeutycznych, takich jak:


  • Terapia behawioralna – skupiająca się na budowaniu i wzmacnianiu pożądanych zachowań oraz redukowaniu zachowań problematycznych.

  • Wsparcie w zakresie funkcji wykonawczych – wprowadzenie struktur, rutyn oraz metod organizacji, które pomagają osobom z ADHD i ZA lepiej zarządzać codziennymi zadaniami.

  • Trening umiejętności społecznych – pomoc w nauce odczytywania norm społecznych i budowania relacji, co jest ważne zarówno dla osób z zespołem Aspergera, jak i z ADHD.

Rozróżnienie tych dwóch zaburzeń oraz rozpoznanie ich współwystępowania jest kluczowe, aby opracować indywidualny plan terapeutyczny, który uwzględnia specyficzne potrzeby pacjenta i pomaga w budowaniu odpowiednich strategii radzenia sobie z wyzwaniami.


Wnioski


Zespół Aspergera i ADHD to zaburzenia neurorozwojowe o odmiennych cechach, ale z możliwością częściowego nakładania się objawów. ADHD charakteryzuje się impulsywnością, nadaktywnością i deficytem uwagi, podczas gdy zespół Aspergera wiąże się z trudnościami społecznymi i specyficznymi zainteresowaniami. Chociaż objawy mogą się mylić i niejednokrotnie prowadzić do błędnej diagnozy, kluczową różnicą jest świadomość norm społecznych i sposób ich stosowania. Możliwe współwystępowanie obu zaburzeń wymaga kompleksowego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego, co pozwala na stworzenie spersonalizowanej ścieżki wsparcia.


Zapraszamy


Instytut Świadomości, będący Centrum Zdrowia Psychicznego, Psychosomatyki i Terapii Wirtualnych, oferuje wyjątkową możliwość doświadczenia relaksacji VR TierOne GO, która wspiera osoby z zespołem Aspergera – dzieci i dorosłych – w wyciszeniu, redukcji stresu oraz rozwijaniu zdolności do harmonijnego funkcjonowania. Dzięki Wirtualnej Strefie Naturalnego Relaksu, osoby z zespołem Aspergera mogą znaleźć przestrzeń do nauki relaksacji i osiągnięcia równowagi emocjonalnej, co wspiera ich rozwój i umożliwia bardziej satysfakcjonujące, świadome życie.


Zapraszamy do umówienia się na sesję VR w Instytucie Świadomości – Centrum Zdrowia Psychicznego, Psychosomatyki i Terapii Wirtualnych przy ul. Wileńska 13/41 w Warszawie. 

Odkryj, jak relaksacja VR TierOne GO pomaga w redukcji stresu i harmonizacji emocji, zapewniając bezpieczną przestrzeń dla dzieci i dorosłych z zespołem Aspergera. Czekamy na Ciebie w naszej Wirtualnej Strefie Naturalnego Relaksu, gdzie z pomocą technologii VR możesz osiągnąć spokój i równowagę w otoczeniu natury.


Skontaktuj się z nami, aby umówić się na indywidualną sesję i rozpocząć swoją podróż ku głębokiemu relaksowi i lepszemu samopoczuciu!


Ewelina Naturia Pańczyk

Psychotraumatolog, Terapeuta VR


UMAWIANIE WIZYT TERAPEUTYCZNYCH
I ZABIEGOWYCH
​
Tel: +48 660 519 565
​

Centrum Zdrowia Psychicznego, Psychosomatyki

i Terapii Wirtualnych

​

INSTYTUT ŚWIADOMOŚCI

ul. Wileńska 13/41

03-409 WARSZAWA




Comments

bottom of page