Konferencja Kardiologia Prewencyjna już od wielu lat wpisuje się w kalendarz lekarzy różnych specjalizacji w Polsce z roku na rok zyskując coraz większy prestiż nie tylko w Polsce, ale również poza granicami kraju. Jej międzynarodowy charakter doceniany jest m.in. przez Europejskie Towarzystwo Kardiologicznego czy WHO, których eksperci chętnie goszczą jako wykładowcy wydarzenia. W tym roku konferencja postawiła w programie na kompleksowość podejścia do leczenia chorób serca i naczyń, zarówno w ujęciu kardiologicznym, jak i interdyscyplinarnym oraz przedstawienie najnowszych światowych wytycznych w leczeniu pacjentów w czasach pandemii COVID-19. Słowo klucz tegorocznej konferencji to self-management pacjenta jako warunek skutecznej profilaktyki i terapii.
Self-management pacjenta
Jak podkreśliła prof. Agnieszka Młynarska z komitetu Organizacyjnego Kardiologii Prewencyjnej, nie leczą te leki, których pacjenci nie biorą, a przestrzeganie zaleceń terapeutycznych, a właściwie ich nieprzestrzeganie przez chorych to w dobie pandemii ogromny problem mający tragiczne konsekwencję.
Pacjenci kardiologiczni są szczególnie narażeni na zaburzenia komunikacyjne zarówno z lekarzem, jak i z rodziną. Dlatego prawidłowa i empatyczna komunikacja ze strony nas lekarzy i pielęgniarek jest tu niezwykle istotna. Komunikacja, która stawia pacjenta w roli partnera w procesie terapeutycznym, a więc nie napastliwa, ponieważ to powoduje reakcję obronną i sprawia, że pacjent nie jest z nami szczery. Ważne jest dopasowanie komunikacji do każdego pacjenta indywidualnie, pytania, które otwierają pacjenta i budzą zaufanie, a nie rozliczają go z przestrzegania zaleceń. - uważa prof. Młynarska.
Ważne jest również aktywne włączanie rodziny pacjenta w komunikację o stanie zdrowia bliskiej osoby - z kilku powodów. Dzięki temu pacjent może liczyć na większe zrozumienie swojej choroby w domowym gronie, ale również w sytuacjach niebezpiecznych, rodzina wie, jak zareagować nawet wtedy, kiedy pacjent ze względu na swój stan, nie jest w stanie przekazać wszystkich informacji - kiedy wezwać karetkę, wziąć tabletkę, kiedy udać się do ambulatorium, kiedy pojawiają się duszności czy inne symptomy sercowo-naczyniowe. - dodaje prof. Karol Kamiński z komitetu Organizacyjnego Kardiologii Prewencyjnej.
Interdyscyplinarność konferencji
W programie konferencji znalazły się ważne tematy związane z prewencją chorób układu krążenia, a podkreślić należy, że program daleko wykracza poza dziedzinę samej kardiologii kompleksowo i interdyscyplinarnie ujmując temat zdrowia publicznego zarówno w zakresie prewencji, leczenia i rehabilitacji w chorobach cywilizacyjnych nie zapominając również o aspektach systemu ochrony zdrowia oraz świadomości samych pacjentów.
W tym roku istotny nacisk został położony na postępowanie terapeutyczne w uzależnieniu od nikotyny, leczenie nadciśnienia płucnego, hipercholesterolemii i cukrzycy. W większym stopniu niż w poprzednich latach wyeksponowany został problem leczenia otyłości, ponieważ to właśnie problem otyłości szczególnie narasta w czasie pandemii przez ostatnie dwa lata stanowiąc coraz większe wyzwanie dla lekarzy i pracowników ochrony zdrowia. Dużą uwagę poświęciliśmy również epidemiologii chorób układu krążenia, a także powikłaniom i czynnikom ryzyka chorób takich jak choroba wieńcowa czy niewydolność serca. - wymienia prof. Piotr Jankowski z komitetu Organizacyjnego Kardiologii Prewencyjnej.
Szczególnie ważne okazały się dwie sesje poświęcone opiece koordynowanej w Polsce, ponieważ to właśnie ta koncepcja organizacji leczenia zyskuje w Polsce coraz więcej zwolenników i z sukcesem rozwija się.
Sukcesy programu KOS-zawał sprawiają, że do opieki koordynowanej przekonanych jest coraz więcej ekspertów ochrony zdrowia oraz urzędników państwowych, dlatego w sesjach rzetelnie przedstawiliśmy dotychczasowe dokonania opieki koordynowanej w kardiologii. - mówi prof. Jankowski. - Omówiliśmy również różne programy koordynowanej opieki, w tym KOS-zawał, który odniósł największy sukces. Dyskutowaliśmy na temat efektywności programów opieki w ogóle oraz o roli współpracy specjalistów z lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej. Tematyka dyskusji objęła również program dedykowany pacjentom z otyłością olbrzymią KOS-BAR, a także program KONS, czyli opiekę koordynowaną nad pacjentami z niewydolnością serca. - dodaje prod. Jankowski.
Media świadome swojej komunikacji
W ramach konferencji odbyła się już II Debata Media Świadome Prewencji w Kardiologii organizowana wspólnie z fundacją Instytut Świadomości, której prelegentami, oprócz ekspertów medycznych, byli najważniejsi dziennikarze związani z tematyką zdrowia w Polsce. Wiodącym wnioskiem z tegorocznej debaty była wspólna odpowiedzialność zarówno lekarzy, jak i dziennikarzy za życie ludzkie, ponieważ to od komunikacji medialnej zależy, czy pacjenci, zwłaszcza w wieku podeszłym, w ogóle udadzą się do lekarza, wykonają diagnostykę i zgłoszą w sytuacji zagrożenia życia do szpitala.
Niewątpliwie media mają bardzo ważne zadanie w pandemii, aby informować rzetelnie i wiarygodnie oraz umiejętnie dopasowywać komunikat do odbiorcy masowego. Te dwa lata pandemii pokazało, że komunikacja oparta o strach, którą można było obserwować na początku pandemii, nie służy nikomu i może spowodować wiele złego, a skutki tego widzimy do tej pory u naszych pacjentów. Ale nie chodzi też o to aby ukrywać niepokojące dane np. liczbę zgonów czy zachorować, a aby budować i przekazywać komunikat w odpowiedni sposób. - uważa prof. Jankowski.
Na początku pandemii w mediach pojawiła się informacja, że 30 proc. zakażeń to wynik kontaktu z ochroną zdrowia i do dziś widzimy tego negatywne konsekwencje u pacjentów, którzy wciąż boją się pójść do szpitala czy wykonać lub uczestniczyć w badaniach profilaktycznych, które są wymagane w ich sytuacji. Strach przed wyjściem z domu spowodował również u wielu pacjentów rezygnację z aktywności fizycznej czy w ogóle ruchu w obawie przed wyjściem z domu. Wzmógł również zmianę nawyków żywieniowych na te mniej zdrowie i spowodował pogorszenie stanu psychicznego, apatię, samotność i uczucie wykluczenia. W całej komunikacji w czasie pandemii zdecydowanie brakuje podstawowych prostych informacji dla “przysłowiowego Kowalskiego”, co jeść, jak się ruszać, jak ćwiczyć, a jest nadmiar wciąż chaotycznych i niespójnych informacji, które wciąż potęgować mogą leki i obawy. - podkreśla prof. Kamiński.
Psychika pacjenta kluczem do profilaktyki
Jak przyznaje prof. Młynarska, w najbliższych latach czeka nas fala zgonów z powodu chorób układu krążenia, dlatego profilaktyka i prewencja wtórna są teraz ważniejsze niż kiedykolwiek.
Wielu naszych pacjentów skupiło się na tym aby nie zachorować na COVID-19, natomiast zapomniało jak ważna w ich przypadku jest codzienna redukcja czynników ryzyka chorób serca i naczyń, przestrzeganie zaleceń terapeutycznych. W obawie przed wirusem zrezygnowali w czasie pandemii z systematycznej opieki sercowej, zaprzestali wysiłku fizycznego i zdrowej diety. Ogromnym problemem w czasie pandemii stała się samotność, zwłaszcza wśród osób starszych, która powoduje zaburzenia lękowe i depresję, dlatego w tym roku wznowiliśmy działanie naszego uniwersytetu trzeciego wieku i obserwujemy ogromne zainteresowanie i chęć kontaktów od seniorów. - mówi prof. Młynarska.
Od medycyny zawsze oczekiwało się twardych danych i jednoznacznych dowodów, a z pandemią nauka jeszcze się nie zmierzyła, stąd obecnie bardziej możemy mówić, że coś jest prawdopodobne, że możliwe. Przeprowadziliśmy badania na grupie 1000 Polaków, których grupa odpowiadała całej populacji polskiej w zakresie płci i wieku i nasze wyniki są niepokojące. Poczucie wyobcowania i odstawienia na obcy tor w grupie seniorów jest ogromnym problemem. Również w grupie nastolatków jest podobnie. Dwukrotnie wzrosła częstość stresu, w tym szkolnego. O 40 proc. zmniejszyła się chęć uczestniczenia w badaniach profilaktycznych, które są niezbędne do wczesnego wykrywania chorób układu krążenia. Zgłaszają się do nas pacjenci bardziej zaniedbani i w dużo bardziej zaawansowanym stadium choroby. - przyznaje prof. Kamiński.
Międzynarodowe sesje
Konferencja „Kardiologia Prewencyjna” co roku gości najwybitniejszych ekspertów rangi międzynarodowej.
Jedną z najważniejszych sesji tegorocznej konferencji była sesja zorganizowana wspólnie z Światową Organizacją Zdrowia. Była to sesja poświęcona wytycznym WHO leczenia uzależnienia od nikotyny. Wzieło w niej udział dwóch wybitnych przedstawicieli WHO: prof. Paloma Cuchi oraz prof. Armando Peruga. Współpraca z ekspertami WHO, szczególnie tej rangi to była znakomita okazja do poruszenia wielu ważnych kwestii z zakresu przeciwdziałania skutkom palenia papierosów w Polsce. - wyjaśnia prof. Jankowski.
Wśród licznych ciekawych i ważnych sesji bardzo interesująco wypadła dyskusja poświęcona profilaktyce chorób serca i naczyń u kobiet z udziałem gościa specjalnego, wybitnej ekspertki z Nowego Jorku, prof. Roxany Mehran. Szukano na niej między innymi odpowiedzi na pytania, czy podstawowe zasady profilaktyki i leczenia chorób układu krążenia powinny być inne u kobiet niż u mężczyzn oraz czy jakość opieki medycznej różni się w zależności od płci pacjenta?
Kompleksowo o chorobach sercowo-naczyniowych w 2022
Prof. Jankowski w imieniu Komitetu Organizacyjnego konferencji zachęca różne grupy zawodowe do udziału już w przyszłorocznej konferencji.
Tegoroczna konferencja trwała trzy dni i organizowana była w systemie hybrydowym. Sesje transmitowane były aż z czterech studiów na czterech kanałach, co daje łącznie kilkadziesiąt sesji z najwybitniejszymi ekspertami od chorób cywilizacyjnych w Polsce i za granicą. Dlatego już teraz, w imieniu Komitetu Organizacyjnego zapraszam kardiologów, internistów, specjalistów medycyny rodzinnej, a także pielęgniarki, fizjoterapeutów, psychologów i wszystkich lekarzy zajmujących się chorobami cywilizacyjnymi, a także przedstawicieli organizacji pacjenckich i dziennikarzy na przyszłoroczną Kardiologię Prewencyjną! - zachęca prof. Jankowski.
Autor:
Ewelina Zych-Myłek