top of page
Szukaj
    • 28 mar

Narcyzm - czym jest?

Narcyzm to termin używany w psychologii do opisania cech i zachowań związanych z zaburzeniem osobowości narcystycznej, jak również pewnych aspektów osobowości, które wykazują nadmierną skłonność do egoizmu, egocentryzmu i wyolbrzymiania własnej wartości. Istnieją różne poziomy narcyzmu, od normalnych, zdrowych cech narcystycznych po zaburzenie osobowości narcystycznej, które może prowadzić do poważnych problemów w funkcjonowaniu jednostki i relacjach z innymi. Jednym z głównych kryteriów, którymi możemy kierować się na co dzień przy ocenie, jak bardzo ktoś jest w spektrum narcyzmu jest skala robienia krzywdy innym, przede wszystkim osobom w rodzinie i najbliższym otoczeniu. 





Generalnie, narcyzm odnosi się do:


  • Nadmiernej skłonności do wyolbrzymiania własnej wartości: Osoby narcystyczne często uważają się za wyjątkowe, lepsze lub ważniejsze od innych. Mogą przejawiać cechy wielkości w myśleniu o sobie i dążyć do uzyskania szczególnego traktowania i uznania ze strony innych.

  • Braku empatii i zrozumienia dla innych: Narcyzi często wykazują brak zdolności do empatii i zrozumienia dla uczuć i potrzeb innych osób. Mogą traktować innych instrumentalnie, jako narzędzia do zaspokajania swoich własnych potrzeb i pragnień.

  • Wysokiej samooceny, ale kruchego poczucia własnej wartości: Mimo że mogą prezentować się jako pewni siebie i skoncentrowani na sobie, w rzeczywistości ich poczucie własnej wartości jest często kruche i podatne na atak krytyki lub odrzucenia.

  • Tendencji do wykorzystywania innych: Narcyzi często wykorzystują innych ludzi do zaspokajania swoich własnych potrzeb i pragnień. Mogą być manipulacyjni, wykorzystywać innych emocjonalnie, organizacyjnie lub finansowo, aby uzyskać to, czego chcą.

  • Trudności w budowaniu trwałych, satysfakcjonujących relacji: Ze względu na ich skupienie na sobie, brak empatii i manipulacyjne zachowania, osoby narcystyczne mogą mieć trudności w utrzymywaniu zdrowych, satysfakcjonujących relacji z innymi.


W przypadku osób dotkniętych zaburzeniem osobowości narcystycznej, te cechy stają się bardziej wyraźne i dominujące, prowadząc do poważnych problemów w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym i osobistym. Jednakże, istnieją również subtelne aspekty narcyzmu, które mogą być obecne u większości ludzi i niekoniecznie prowadzą do zaburzeń osobowości.


Cechy narcyzmu można zdiagnozować według kryteriów diagnostycznych zaburzeń psychicznych DSM-V. Klasyfikacja DSM-V w zdiagnozowaniu zaburzenia zaleca wykrycie przynajmniej 5 z poniższych cech narcyzmu, kiedy Pacjent:


  1. Posiada przekonanie o własnej wielkości na swój temat, np. wyolbrzymia własne osiągnięcia i talenty, oczekuje uznania innych i lepszego traktowania,

  2. Fantazjuje o własnym powodzeniu, urodzie, zdolnościach, doskonałości, miłości,

  3. Posiada przekonanie o własnej wyjątkowości, niepowtarzalności rozumianej jedynie przez innych wyjątkowych ludzi,

  4. Oczekuje podziwu,

  5. Wykazuje się roszczeniowością, potrzebą posiadania szczególnych uprawnień oraz lepszego traktowania,

  6. Wykorzystywanie innych ludzi do realizacji własnych celów,

  7. Cechuje go brak empatii i chęci współodczuwania

  8. Przejawia w zachowaniach arogancję i wyniosłość.


W ostatecznym rozróżnieniu, narcyzm może być zarówno cechą charakteru, jak i zaburzeniem osobowości, w zależności od jego stopnia i wpływu na funkcjonowanie jednostki. Zdrowy narcyzm, obecny w pewnym stopniu u większości ludzi, może być motywujący i pomagać w osiąganiu celów życiowych, podczas gdy patologiczny narcyzm, charakteryzujący się wyraźnymi cechami narcystycznymi, może prowadzić do istotnych problemów i trudności w relacjach z innymi, a także wyrządzaniem krzywdy innym. Kluczem do zrozumienia narcyzmu jest umiejętność rozróżnienia między zdrowymi a patologicznymi przejawami tych cech oraz odpowiednie wsparcie i terapia dla osób dotkniętych zaburzeniem osobowości narcystycznej oraz ich partnerów i rodzin.


Jeżeli obserwujesz u siebie cechy narcystyczne i chcesz nad nimi pracować lub jesteś ofiarą narcyzmu i potrzebujesz wsparcia w związku narcystycznym, zapraszam do umówienia się na konsultację i terapię,


Ewelina Naturia Pańczyk

Psychotraumatolog

Terapeuta Świadomości

Naturoterapeuta


Zapraszam do lektury moich tekstów związanych z tematyką narcyzmu:


Pętla narcystyczna - wmówienie strachu. Odejście z porzuceniem


Żałoba w trakcie trwania związku narcystycznego


O toksycznej pozytywności blokującej proces żałoby:





bottom of page